Kan een werkgever een mondkapje verplicht stellen?
Kan je als werkgever, om te voldoen aan je zorgplicht, het dragen van een niet-medisch mondkapje verplicht stellen? En wie betaalt dat dan? En wat als een werknemer geen mondkapje wil dragen?
Als werkgever heb je een wettelijke zorgplicht. Dat houdt in dat je moet zorgen voor een veilige werkomgeving voor je medewerkers. Ook ben je op grond van de Arbeidsomstandighedenwet verplicht een arbeidsomstandighedenbeleid te voeren en daarin aandacht te besteden aan de risico’s op de werkvloer. Het basisdocument hiervoor is de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E). Ook daarin moet aandacht worden geschonken aan de maatregelen in verband met corona.
Voldoen aan de zorgplicht
Om te voldoen aan de zorgplicht kun je als werkgever het dragen van een niet-medisch mondkapje verplicht stellen. Je hebt immers ook een instructierecht. Dit instructierecht houdt in dat je als werkgever aanwijzingen kan geven over de wijze waarop en de omstandigheden waaronder de arbeid moet worden verricht. Wel geldt dat het moet gaan om redelijke voorschriften. Indien het bijvoorbeeld niet mogelijk is op de werkvloer genoeg afstand te houden, zoals in een supermarkt met smalle gangpaden, dan kan het redelijk zijn een mondkapje verplicht te stellen.
Wie betaalt het mondkapje?
Indien je als werkgever het dragen van een niet-medisch mondkapje verplicht stelt, moet je ook mondkapjes beschikbaar stellen of de mogelijkheid bieden om de kosten te declareren. Ook moet je dan duidelijke instructies geven over het gebruik ervan.
Als een werknemer geen mondkapje wil dragen
Geeft de werknemer geen gehoor aan je verzoek om mondkapjes te dragen op de werkvloer, dan kun je hem naar huis sturen om daar te gaan werken. Betreft het een werknemer die vanwege de aard van zijn werkzaamheden niet kan thuiswerken, dan kan het gedrag van de werknemer aanleiding vormen om een disciplinaire maatregel op te leggen, zoals een waarschuwing of het stoppen van de loonbetaling. Dit is uiteraard een uiterste middel. Het blijft altijd van belang om met elkaar in gesprek te gaan.
Medische belemmeringen voor het dragen
Er zijn werknemers die om gezondheidsredenen geen (of niet langdurig) een mondkapje kunnen dragen. In dit verband kan worden gedacht aan mensen met luchtwegklachten, zoals astma of COPD. Ook kunnen werknemers in paniek raken als gevolg van het dragen van een mondkapje. Door mondkapjes op het werk te verplichten, zijn deze werknemers feitelijk niet meer geschikt voor het eigen werk. Het invoeren van een mondkapjesplicht betreft daarom maatwerk.
Instemmingsrecht or/pvt
Aangezien het verplicht stellen van mondkapjes op de werkvloer betrekking heeft op de arbeidsomstandigheden, geldt er een instemmingsrecht voor de ondernemingsraad (or) of de personeelsvertegenwoordiging (pvt). Zonder instemming van de or of pvt zal het lastig zijn een mondkapjesverplichting in te voeren.
Tip: check of je branche een (erkende) RI&E of een coronaprotocol heeft. Daar kunnen handvatten in staan die van toepassing zijn op jouw bedrijfssituatie.