Maatwerk in de knel
“Gemeentes staan dichtbij de mensen en zijn daardoor beter in staat om maatwerk te leveren”. Het was een van de belangrijke argumenten waarom in 2015 de jeugdzorg, de maatschappelijke ondersteuning en de arbeidsparticipatie aan het takenpakket van de gemeentes is toegevoegd. Natuurlijk staan gemeentes dichtbij de inwoners, maar krijgen ze wel de ruimte om maatwerk te leveren?
Gemeenten hebben vooral in het sociaal domein nauwelijks eigen beleidsruimte. Deze wordt ingeperkt door wetgeving, bindende afspraken en hervormingsagenda’s waar men niet van mag afwijken. Ook worden grote verschillen tussen gemeenten maatschappelijk niet geaccepteerd. We willen niet dat een kind in de ene gemeente bijvoorbeeld wel recht heeft op Jeugd-GGZ en in een andere gemeente niet of dat de kwaliteit van zorg sterk verschilt per gemeente.
Beperkte middelen
Naast de beperkte beleidsruimte is ook de bestedingsruimte van gemeentes beperkt. De decentralisaties van 2015 gingen gepaard met een bezuiniging. Om de tekorten die daardoor ontstonden, is het Rijk al een paar keer met extra incidentele middelen over de brug gekomen. Ook voor allerlei projecten, pilots en initiatieven is regelmatig incidenteel geld beschikbaar. Met deze incidentele middelen mogen geen structurele lasten gedekt worden, terwijl veel gemeentelijke organisaties juist gebaat zijn met structureel meer fte’s voor het ontwikkelen van nieuw beleid en/of integraal werken.
Publieke waarde creëren vraagt veerkracht
Gemeentes staan als meest nabije overheid voor de opgave om maatwerk te leveren, maar worden tegelijkertijd in hun ruimte geknot. Om met deze beperkingen toch meer publieke waarde te creëren vraagt veerkracht. Veerkrachtige organisaties zijn in staat om met onverwachte en complexe omstandigheden om te gaan. Ze signaleren kansen en bedreigingen, voordat ze zich daadwerkelijk voordoen en zijn in staat om zich daaraan aan te passen. Dit vraagt een investering in een andere mindset, maar zorgt er wel voor dat de gemeentelijke organisatie beter is ingericht om de maatschappelijke opgave van nu én die van de toekomst aan te pakken
Wil je meer weten over veerkracht en leren hoe je jouw gemeentelijke organisatie veerkrachtiger maakt?
Kom op 28 september 2023 naar de Public Class over veerkracht van het Stolwijk Kennisnetwerk. Meld je dan hier aan! Deelname is gratis.