« terug

Werken in Duitsland, wonen in Nederland: wat zijn de gevolgen als je thuis moet werken?

Werk je in Duitsland en woon je in Nederland? Dan heeft Corona ook daar invloed op. Je werkt nu waarschijnlijk meer vanuit huis, in Nederland. Mogelijk heb je ook corona-gerelateerde uitkeringen ontvangen. Dit brengt diverse fiscale gevolgen met zich mee, waar ik je graag meer over vertel. Daarnaast komt ook een aangekondigde wijziging van het belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland, specifiek op bepaalde sociale zekerheidsuitkeringen, aan bod. Uitgangspunt is een reguliere werknemer en bijvoorbeeld niet een bestuurder.

Mijn naam is Ricardo te Kaat, belastingadviseur bij Stolwijk Kelderman en ik adviseer dagelijks Duitse en Nederlandse ondernemers die grensoverschrijdende activiteiten verrichten.

Sociale zekerheid

Als je in Nederland woont en in Duitsland werkt, ben je in Duitsland sociaal verzekerd. Dat is anders als je ten minste 25% van de werkzaamheden in je woonland (Nederland) verricht. Dan word je voor het gehele inkomen in Nederland sociaal verzekerd.
Vanwege Corona is thuiswerken soms de enige optie. Gevolgen hiervan kunnen bijvoorbeeld zijn dat:

• de sociale verzekeringsplicht wijzigt van Duitsland naar Nederland
• er niet langer een Duitse Rentenversicherung opgebouwd wordt
• een Duitse zorgverzekering is niet nodig is
• er geen Duitse rechten meer bestaan bij ontslag, arbeidsongeschiktheid en aanverwante sociale zaken
• inhouding van sociale premies op het loon achterwege dient te blijven

Gelukkig hebben Nederland en Duitsland vooralsnog de afspraak gemaakt dat thuiswerken géén wijziging van de sociale zekerheid tot gevolg heeft, als deze wijziging alleen komt door Corona. Deze afspraak is verlengd tot 1 oktober 2021.

De vraag is wel hoe lang deze afspraak wordt gecontinueerd en wat er gebeurt als men na de Corona-periode 25% of meer vanuit huis wil blijven werken. Dit kan, zoals je hierboven leest, aanzienlijke gevolgen hebben.

De wijziging van de premieplicht zal ook voor de werkgever gevolgen hebben: de werkgever zal in Nederland in ieder geval sociale premies moeten gaan afdragen.

Sociale zekerheidsuitkering uit Duitsland

Als je inwoner bent van Nederland en een sociale zekerheidsuitkering uit Duitsland krijgt, waarvan het totaal van de bruto uitkeringen op jaarbasis minder is dan € 15.000, is in het verdrag overeengekomen dat alleen Nederland deze uitkering mag belasten.

Als gevolg van de coronacrisis zal een toenemend aantal grensarbeiders die in Nederland wonen een Duitse inkomensondersteuning krijgen in de vorm van een netto socialezekerheidsuitkering. Waar de Nederlandse overheid de werkgevers ondersteunt bij loondoorbetaling, keert Duitsland bij een vermindering van werkuren Kurzarbeitergeld uit aan de werknemers. Daarnaast zal, als gevolg van de coronacrisis, een toenemend aantal inwoners van Nederland Insolvenzgeld of Arbeitslosengeld ontvangen.

Deze Duitse socialezekerheidsuitkering(en) zijn op het nettoloon afgestemd en zijn derhalve in Duitsland vrijgesteld van belasting. Als deze uitkeringen, tezamen met bepaalde andere Duitse (socialezekerheids)uitkeringen, in een kalenderjaar € 15.000 of minder bedragen, wijst het belastingverdrag met Duitsland het heffingsrecht over deze Duitse netto-uitkeringen zoals opgemerkt toe aan Nederland. Het ongewenste gevolg daarvan is dat Nederland zou heffen over een door Duitsland betaalde netto-uitkering van een grensarbeider die normaal in Duitsland had gewerkt en daar zou zijn belast voor zijn salaris.

Gelukkig zijn ook hier afspraken over gemaakt: woon je in Nederland, werk je normaal gesproken in Duitsland en ontvang je als gevolg van de coronacrisis van de Duitse overheid inkomensondersteuning in de vorm van Kurzarbeitergeld, Insolvenzgeld of Arbeitslosengeld? Dan is goedgekeurd dat je, onder voorwaarden, over deze socialezekerheidsuitkeringen in Nederland geen belasting hoeft te betalen.

Deze vrijstelling geldt voor de uitkeringen die je ontvangt in de periode 11 maart 2020 tot en met 30 juni 2021. Je maakt voor het eerst aanspraak op Kurzarbeitergeld, Insolvenzgeld of Arbeitslosengeld op of na 11 maart 2020.

Corona en loon- en inkomstenbelasting

Woon je in Nederland en werk je in Duitsland, dan dient de Duitse loon- en inkomstenbelasting afgedragen te worden. Je kunt gebruik maken van de Duitse fiscale faciliteiten. Dit is niet het geval voor de werkzaamheden buiten Duitsland. Daarover is Duitsland niet heffingsbevoegd. Als je volledig thuis werkt, is alleen Nederland heffingsbevoegd over het looninkomen. Duitse belastingplicht is dan helemaal niet aan de orde.

Door corona werken veel mensen thuis en kan bovenstaand voor problemen zorgen. Met Duitsland is gelukkig een oplossing overeengekomen. Nederland en Duitsland hebben afgesproken dat belastingplichtigen, in afwijking van het verdrag, de extra thuiswerkdagen door corona mogen behandelen zoals waar onder normale omstandigheden zou worden gewerkt (de “reguliere” werkstaat). Het inkomen met betrekking tot de extra thuiswerkdagen moet dan in het andere land wel daadwerkelijk worden belast. Uiteraard mag een belastingplichtige ervoor kiezen een beroep te doen op de letterlijke verdragstekst, waardoor het heffingsrecht wel naar de woonstaat (thuiswerkstaat) verschuift. Deze afspraak is vastgelegd in een overeenkomst tussen Nederland en Duitsland en geldt, vooralsnog, van 11 maart tot 1 oktober.

Ook voor deze afspraak geldt de vraag hoe lang deze wordt gecontinueerd en wat er gebeurt als men na de Coronaperiode vaker vanuit huis wil blijven werken. Dan bestaat belastingplicht in 2 landen, hetgeen tot diverse fiscale gevolgen kan leiden. Het gaat voor deze blog te ver om op deze gevolgen in te gaan, maar mocht je willen weten hoe dit zit, neem dan gerust contact met mij op.

Naast de fiscale gevolgen zijn er ook diverse arbeidsrechtelijke gevolgen (bijvoorbeeld ten aanzien van de ARBO wetgeving).

Nederland en Duitsland verkennen, los van het hieronder beschreven wijzigingsprotocol, nog of het mogelijk is om voor de thuiswerkdagen van grensarbeiders een specifieke regeling in het belastingverdrag overeen te komen.

Wijzigingsprotocol verdrag

Nederland en Duitsland hebben op 24 maart 2021 een protocol tot wijziging van het belastingverdrag ondertekend. Met dit protocol wordt de verdeling van heffingsrechten over bepaalde socialezekerheidsuitkeringen aangepast. Het gaat hierbij onder andere om het zogenoemde Krankengeld (uitkering bij ziekte) en Elterngeld (uitkering voor ouders met jonge kinderen). Hiermee wordt bereikt dat in alle gevallen het land dat de socialezekerheidsuitkering verstrekt, deze ook mag belasten.

Deze regel zorgt er daarmee onder meer voor dat Duitse netto-socialezekerheidsuitkeringen niet in Nederland belast worden, terwijl deze in Duitsland vrijgesteld zouden zijn. De inhoud van het protocol is nog niet bekend en ook niet vanaf welke periode deze wijziging geldt.

Afwachten is of het protocol ongewijzigd wordt aangenomen door beide parlementen. Onduidelijk is onder andere welke uitkeringen hieronder vallen en de ingangsdatum van de wijziging. Het is wel duidelijk dat de wijziging, hoe wenselijk dan ook, weer tot onduidelijkheid zal leiden voor de betrokkenen. Wij houden je uiteraard op de hoogte!

Kortom

Zoals je leest zijn er flink wat gevolgen van de coronacrisis voor werknemers die in Nederland wonen, maar in Duitsland werken. Gelukkig zijn er een aantal afspraken tussen Nederland en Duitsland gemaakt die het geheel wat makkelijker maken, maar ondanks dat is het een lastig geheel.

Kom je er zelf niet goed uit, laat je adviseren. Ik ben telefonisch en per mail bereikbaar voor je vragen.

drs. Ricardo te Kaat, belastingadviseur
T   06 11274485
E   r.t.kaat@stolwijkkelderman.nl