Roeland Scheuter, mede eigenaar Stolwijk Kennisnetwerk, praat over zijn ervaringen met wet- en regelgeving in de controlepraktijk.
Accountancy: regels of reflectie?
De controlerend accountant van vandaag voert een innerlijke strijd als het gaat om belangenbehartiging en tijdsbesteding. Enerzijds is daar de klant, die baat heeft bij meer betrokkenheid en reflectie. Anderzijds zijn er de regelgevende instanties die eisen dat dossiers tot in detail onderbouwd worden. Beide kosten tijd, hoe ga je daarmee om? Controlerend accountant en SKN partner Roeland Scheuter geeft zijn mening.
Het is duidelijk zichtbaar dat de accountant vaker dan vroeger achter zijn beeldscherm te vinden is. Waar er voorheen ook geregeld een bezoek gebracht werd aan de klant, ligt de nadruk nu meer op het uitgebreid onderbouwen van dossiers. Dreigt er beroepsdeformatie in de accountancy? Roeland: “Wat we zien is dat er steeds meer regels komen. Elk incident leidt weer tot meer regels en meer toezicht. Dat stapelt zich op. Sommige van die regels zijn in mijn ogen bedacht voor de bühne. Andere zijn onmiskenbaar nuttig. Duidelijk is dat, ook in onze dienstverlening, zaken absoluut zijn verbeterd. Als accountantsorganisatie hebben wij, mede dankzij de regelgeving, grote stappen gemaakt. Daardoor slagen wij tegenwoordig met vlag en wimpel tijdens een toetsing door SRA en AFM. Die regels leveren mij dus een dubbel gevoel op.”
Schraal
Maar hoe zit het met die beroepsdeformatie? Roeland vervolgt: “Nu zijn we met z’n allen wel heel druk met die regels en het naleven daarvan. In mijn ogen dreigt dit ten koste te gaan van onze toegevoegde waarde. Denk bijvoorbeeld aan de toetsing, de beoordeling van de cijfers. En onze ondersteunende adviesrol daarin. Ik heb het dan over een bedrijfseconomische beoordeling, risico’s duiden en kansen verzilveren. De budgetten voor het controlewerk worden opgeslokt door het bureauwerk, dat vind ik wel zorgelijk. Als accountants die versobering associëren met beroepsdeformatie, dan begrijp ik dat wel.”
“Als we doorslaan in het opleggen van regels, wordt het wel erg ‘schraal’ voor ons én onze klant”
Doordat accountants controlewerkzaamheden bij de klant uitvoeren, zien zij wat er speelt in zo’n organisatie. Accountants kunnen als gevolg daarvan een sterke, signalerende rol vervullen. “Ja zeker. Onze onafhankelijkheid hoeft daarbij ook niet ter discussie te staan. Advies en audit worden in Engeland bijvoorbeeld volledig van elkaar gescheiden. Ik vind dat veel te ver gaan. Klanten binnen het MKB hebben op bepaalde punten ook behoefte aan een klankbord. Wij kunnen die rol nu nog voldoende vervullen, maar wat brengt de toekomst? Als we doorslaan in het opleggen van regels, wordt het wel erg ‘schraal’ voor ons én onze klant.”
Werkplezier en toegevoegde waarde
Al een aantal jaren is er meer werkaanbod dan capaciteit in de accountancy. Voornamelijk controlepraktijken hebben moeite met het werven van ter zake kundig personeel. De immer groeiende regelgeving draagt daarnaast niet bij aan de populariteit van het vak. Roeland: “Voor onze medewerkers is het belangrijk dat zij betrokken blijven bij onze klanten. Dat zij bredere kennis opdoen en leren signaleren op het juiste moment. Zo vervullen onze accountants een waardevolle rol, bovendien doen zij ervaring op in een breder spectrum. Dit stelt hen in staat meerwaarde te bieden, bij te dragen aan het succes van onze klanten. Maar ook later, bij een eventuele overstap naar het bedrijfsleven, komt hen dit van pas. Betrokkenheid, nieuwsgierigheid en ontwikkeling moeten wat mij betreft wel gestimuleerd blijven worden.”
Lef
Is de rol van de accountant nu – bijna – volledig dichtgetimmerd; of is er nog ruimte voor interpretatie? “Een goede accountant benadert regels met een gepaste hoeveelheid lef. We hoeven niet altijd een afgewogen, dichtgetimmerd oordeel te vellen. Soms moet je ook iets ter discussie kunnen stellen. Bijvoorbeeld als het gaat om toekomstverwachtingen of bedrijfseconomische zaken. Soms als proefballon, beredeneerd vanuit een onderbuikgevoel. Het één leg je na een korte beschouwing weer naast je neer, het andere leidt tot een waardevolle discussie”. Roeland besluit: “Nee, onze rol kan niet zodanig dichtgetimmerd worden dat we alleen nog maar heel taakgericht cijfers mogen controleren, daar beginnen we wat mij betreft ook niet aan.”