Fiscaliteit bij emigratie van een natuurlijk persoon
Als een natuurlijk persoon die woont in Nederland emigreert, zijn er meerdere fiscale aspecten die aan de orde komen. Hieronder zal ik op een aantal fiscale zaken ingaan. De te bespreken punten zijn niet uitputtend bedoeld en alleen op hoofdlijnen beschreven.
Conserverende aanslag
Bij emigratie wordt een conserverende aanslag opgelegd voor:
• opgebouwde pensioenaanspraken;
• premies en het rendement van lijfrenteverzekeringen en het rentebestanddeel vanuit een kapitaalverzekering eigen woning;
• aanmerkelijk belang aandelen.
Ten aanzien van opgebouwde pensioen- en lijfrenteaanspraken wordt bij emigratie een fictieve afkoop verondersteld van de waarde van die aanspraken.
Het belaste rentebestanddeel in een kapitaalverzekering eigen woning zal als gevolg van de emigratie als een fictieve vervreemding worden beschouwd.
Bij emigratie wordt het verschil tussen bij aanmerkelijk belangaandelen de waarde in het economische verkeer en de fiscale verkrijgingsprijs in aanmerking genomen, omdat emigratie een fictieve vervreemding vormt. Een positief verschil wordt als te conserveren inkomen aangemerkt en de verschuldigde belasting wordt geheven middels een zogenaamde conserverende aanslag. Deze wordt niet feitelijk geheven, er wordt uitstel van betaling verleend.
De systematiek van de conserverende aanslag is per 15 september 2015 gewijzigd. Tot 15 september 2015 werd de conserverende aanslag kwijtgescholden na verloop van 10 jaar na de emigratie. Vanaf deze datum wordt een levenslange conserverende aanslag opgelegd.
Overigens is het uitgangspunt in dit memo dat de BV of NV in Nederland blijft gevestigd, ondanks de emigratie van de aandeelhouder. Mocht dit niet het geval zijn (de BV of NV emigreert mee) dan betekent dit dat de Nederlandse belastingplicht van de BV of NV eindigt en dat voor de vennootschapsbelasting moet worden afgerekend over de goodwill, fiscale en stille reserves. Wel is het mogelijk onder voorwaarden rentedragend uitstel van betaling te krijgen.
Conserverende aanslag bij aanmerkelijk belang aandelen
Zoals opgemerkt wordt bij emigratie een conserverende aanslag ingeval van aanmerkelijk belang aandelen. Iedere (verkapte) winstuitdeling danwel formele dividenduitkering leidt tot vermindering van de aanslag. Niet van belang is of de uitkering plaatsvindt vanuit de reserves die ten tijde van de emigratie reeds aanwezig waren. Dit kan betekenen dat winstreserves die zijn ontstaan na emigratie uiteindelijk in Nederland tot heffing leiden door inning van de conserverende aanslag. De vraag of de conserverende aanslag vanuit EU recht houdbaar is, is tot op heden bevestigend beantwoord. De vraag is of dit zo blijft en zeker ook of het in overeenstemming is met EU recht als Nederland na emigratie gaat heffen over uitkeringen vanuit reserves die zijn opgebouwd in de periode na de emigratie.
De conserverende aanslag wordt verminderd met de over de reserves in Nederland verschuldigde dividend- of inkomstenbelasting. De regeling is zo vormgegeven dat naast de 15% verschuldigde dividendbelasting ook nog een 10% inkomstenbelasting over het uitgekeerde dividend aan belasting moet worden betaald en in mindering komt op de conserverende aanslag waarvoor uitstel is verleend. Mogelijk wordt de heffing op grond van een verdrag ter voorkoming van dubbele belasting nog wel beperkt.
Buitenlandse belastingplicht
Op grond van verdragen kan Nederland ook na emigratie nog heffen over bepaalde inkomensbestanddelen van de in het buitenland woonachtige belastingplichtige. Te denken is aan inkomen uit arbeid vanuit de Nederlandse BV, winst uit een Nederlandse onderneming, dividenduitkeringen vanuit een Nederlandse BV, onroerend goed dat in Nederland is gelegen etc. Nederland blijft hierover het heffingsrecht behouden.
Schenk- en erfbelasting na emigratie
De Nederlandse successiewet bepaalt dat een erflater met de Nederlandse nationaliteit die overlijdt binnen een periode van tien jaren na emigratie uit Nederland, bij zijn overlijden geacht wordt in Nederland te wonen. Dit geldt ook voor de schenkbelasting. Nederland zal bij schenking of overlijden binnen tien jaren na de emigratie dus Nederlandse schenkbelasting bij schenkingen of erfbelasting bij overlijden heffen.
Het is zeker mogelijk dat ook het woonland in een voorkomend geval zal heffen. Dan is het zaak te beoordelen of dubbele belasting kan worden voorkomen. Nederland kent slechts een zeer beperkt aantal verdragen ter voorkoming van dubbele heffing van schenkbelasting danwel erfbelasting. In de meeste gevallen is hiervan geen sprake en zal op de Nederlandse wetgeving een beroep moeten worden gedaan om dubbele belasting te voorkomen of kijken of de wetgeving in de woonstaat een mogelijkheid hiertoe kent.
Kwalificerende buitenlandse belastingplicht
Vanaf 1 januari 2015 is in de Nederlandse wet de kwalificerende buitenlandse belastingplicht opgenomen. Als een buiten Nederland wonende belastingplichtige kwalificeert, heeft hij dezelfde fiscale begunstigingen als een inwoner van Nederland. Meest relevante begunstiging is dat gebruik kan worden gemaakt van aftrek van hypotheekrente op de lening aangegaan voor de buiten Nederland gelegen eigen woning.
Kwalificerend is hij die:
• inwoner is van de EU, de EER, Zwitserland of de BES landen, en
• van wie meer dan 90% van het inkomen in Nederland aan inkomstenbelasting is onderworpen, en
• die een inkomensverklaring overlegt, afgegeven door de belastingdienst in de woonstaat.
Met name de 90% eis is lastig. Onze ervaring is momenteel dat de inkomensverklaring praktisch voor behoorlijke problemen zorgt.
Conclusie
Een emigratie kan (fiscaal) voordeel met zich meebrengen maar ook (fiscaal) nadeel. Dit is afhankelijk van de wetgeving van Nederland en het land waarnaar wordt geëmigreerd. Een emigratie geeft vaak mogelijkheden tot financiële planning. Advies vooraf is zeker aan te raden. Daarbij merken wij op dat elke situatie specifiek is en verdieping nodig heeft. Dit algemene memo is signalerend bedoeld en geeft onvoldoende informatie om hierop een concrete emigratie te baseren.
Als u hierover nog vragen heeft, of als u geadviseerd wilt worden over uw specifieke situatie, dan kunnen wij u daarbij behulpzaam zijn. Voor meer informatie of bij vragen kunt u contact opnemen met:
drs. R.W.M. te Kaat
0314-369111
06 – 11274485
r.t.kaat@stolwijkkelderman.nl