Ontvangen schenkingen en erfenissen tijdens het huwelijk… Van mij of van ons samen?
Stel, u bent getrouwd en u heeft geld geërfd of geschonken gekregen. Is het dan uw geld? Of ook van uw partner?
Wanneer bent u getrouwd?
De datum dat u getrouwd bent kan al veel duidelijk maken:
- Bij huwelijken die ná 1 januari 2018 gesloten zijn, is het uitgangspunt dat deze gesloten zijn in ‘beperkte gemeenschap van goederen’. Erfenissen en schenkingen zijn dan in beginsel altijd privégeld.
- Bij huwelijken die vóór 1 januari 2018 gesloten zijn, was ‘algehele gemeenschap van goederen’ het uitgangspunt. Een erfenis of schenking die u ontvangt is dan óók van uw partner. Uitzonderingen hierop zijn erfenissen en schenkingen die verkregen zijn onder een uitsluitingsclausule. In die clausule staat dan dat de erfenis of schenking niet in enige gemeenschap van goederen valt. Het is dan dus privégeld van de echtgenoot die het geld ontvangen heeft.
Maar let op, u moet wel kunnen aantonen dat uw bezittingen buiten de gemeenschap moeten blijven. Bewaar daarom stukken zoals schenkingsakten, testamenten en bijbehorende aangiften altijd goed. En zet u het geld op een bankrekening, doe dat dan bij voorkeur op een aparte rekening.
Verder kan het zo zijn dat u gehuwd bent onder huwelijkse voorwaarden. In dat geval zijn deze voorwaarden het startpunt.
Duidelijkheid bij scheiding
Stel, u gaat scheiden… Tijdens uw huwelijk heeft u privégeld besteed aan bijvoorbeeld een gezamenlijke vakantie of een verbouwing van jullie echtelijke woning. Kunt u dat geld dan terugkrijgen?
In het verleden zijn hier veel juridische procedures over gevoerd en was de rechtspraak in Nederland sterk verdeeld. Het ene gerechtshof was van mening dat het niet uitmaakte waar het geld aan besteed was, een ander gerechtshof maakte dit onderscheid wel en weer een ander hanteerde het op=op-principe. De uitspraken weken nogal af. In 2019 heeft de Hoge Raad duidelijkheid gegeven over dit onderwerp.
De uitspraak van de Hoge Raad maakt duidelijk dat bij scheiding, privégelden die besteed zijn aan de gemeenschap, in principe vergoed moeten worden door de gemeenschap. Waar het geld aan besteed is, maakt niet uit. De echtgenoot die de erfenis of schenking ontvangen en besteed heeft, heeft dus een sterke positie. Let wel, het is de gemeenschap die het geld terug moet betalen, niet de andere echtgenoot.
Denk bij het besteden van privégelden voor gemeenschappelijke zaken daarom goed na over wat de gevolgen kunnen zijn bij een eventuele scheiding. Zeker nu voor vergoedingsrecht ontstaan na 1 januari 2012 de beleggingsleer geldt. De hoogte van het vergoedingsrecht is dan afhankelijk van de waardeontwikkeling van het goed waarin geïnvesteerd is. Dit speelt bijvoorbeeld bij schenkingen waarmee op de hypotheek van de echtelijke woning is afgelost.
Uitzondering op de hoofdregel
Zoals bij vrijwel iedere regel, zijn ook hier uitzonderingen. Zo kunnen er afspraken gemaakt zijn tussen echtgenoten die inhouden dat het bedrag niet terugbetaald hoeft te worden. Heeft u uw gezin bijvoorbeeld getrakteerd op een vakantie, dan heeft u een schenking gedaan.
Impliciet gemaakte afspraken, die niet op schrift staan, zijn moeilijk te bewijzen en kunnen tot discussies leiden bij een scheiding. Om dit te voorkomen kunt u een korte aantekening of notitie van de traktatie maken met twee handtekeningen en de datum. Tijdens uw huwelijk staat u hier waarschijnlijk niet bij stil en wilt u er niet eens over nadenken. Toch is het fijn als u dit juist in goede tijden doet, zodat u er op terug kunt vallen in slechte tijden. Vergelijk het met een brandverzekering: u gaat er niet vanuit dat u deze nodig heeft, maar mocht het nodig zijn dan bent u heel blij dat u deze destijds afgesloten heeft. Gaat het om grotere bedragen, dan is het beter een wat uitgebreidere overeenkomst van te maken. Leg daarin vast wat jullie verwachtingen zijn rondom het geïnvesteerde privégeld bij vervreemding van het goed of een einde van het huwelijk.
Is er met privégeld een privéschuld voldaan? Dan is er geen vergoedingsrecht, omdat de gemeenschap hierin geen rol speelt: er worden geen gemeenschapsschulden voldaan met privégeld.
Meer informatie
Onze specialisten zijn dagelijks betrokken bij scheidingsdossiers. Wij richten ons vooral op de fiscaal-financiële aspecten, maar hebben ook een gezonde dosis civiele kennis. Wilt u graag meer weten over dit onderwerp? Wij staan voor u klaar. Wij zijn telefonisch (0314 369 111) of per mail bereikbaar voor al uw vragen.